Απόλυτη ανατροπή! Δείτε ποιες χώρες αγοράζουν ηλεκτρικά – Τι γίνεται στην Ελλάδα;

Η εικόνα της Νορβηγίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας (μεταξύ άλλων), με τα υψηλά ποσοστά διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων, έχει δημιουργήσει μια αντίληψη που μπαίνει συχνά στη συζήτηση, αφού συνήθως εστιάζει στα περιβαλλοντικά οφέλη και τα κρατικά κίνητρα, παρουσιάζοντας την ηλεκτροκίνηση ως ένα είδος πολυτελούς επιλογής.

Αυτή η προσέγγιση παραβλέπει, ωστόσο, τη βαθύτερη οικονομική λογική που ωθεί την υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων σε μέρη του κόσμου που δεν διαθέτουν τον πλούτο της Σκανδιναβίας ή των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών της Ευρώπης. Η πραγματική κινητήριος δύναμη για πολλές χώρες είναι η δημοσιονομική αναγκαιότητα και η στρατηγική επιβίωση.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες αγκαλιάζουν την ηλεκτροκίνηση

Εντελώς αθόρυβα, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική παρουσιάζουν αξιοσημείωτους ρυθμούς υιοθέτησης της ηλεκτροκίνησης. Η τάση αυτή δεν υποστηρίζεται από την αγορά πολυτελών SUV, αλλά από την ανάγκη για φθηνότερη και πιο σταθερή μετακίνηση.

Δείτε ακόμα: Η ευρωπαϊκή αγορά μίλησε – Τα ηλεκτρικά έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ

Στοιχεία του BloombergNEF δείχνουν πως σε χώρες όπως η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, η Ινδία, η Τουρκία, η Ινδονησία, η Μαλαισία και το Νεπάλ, τα ηλεκτρικά δίκυκλα, τρίκυκλα και μικρά αυτοκίνητα κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Η στροφή αυτή δεν είναι απλά μια περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά μια ψύχραιμη οικονομική απόφαση με πολλαπλά οφέλη για τις εθνικές τους οικονομίες.

Πώς η ηλεκτροκίνηση βελτιώνει το εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας;

Για τις χώρες που δεν παράγουν πετρέλαιο, η εισαγωγή καυσίμων αποτελεί μια μόνιμη πληγή στο εμπορικό τους ισοζύγιο. Δισεκατομμύρια δολάρια φεύγουν κάθε χρόνο από την εθνική οικονομία για την αγορά βενζίνης και diesel, στερώντας πολύτιμους πόρους από άλλους τομείς.

Η ηλεκτροκίνηση προσφέρει μια διέξοδο από αυτό το αδιέξοδο. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να βασιστεί σε εγχώριους, ανανεώσιμους πόρους, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια, μετατρέποντας μια δαπάνη σε ξένο συνάλλαγμα σε εγχώρια οικονομική δραστηριότητα και θέσεις εργασίας.

Η ηλεκτροκίνηση ως άμυνα στις διεθνείς κρίσεις

Η εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα καθιστά τις οικονομίες εξαιρετικά ευάλωτες σε γεωπολιτικές εντάσεις και διεθνείς κρίσεις. Μια σύρραξη στη Μέση Ανατολή ή μια απόφαση του ΟΠΕΚ μπορεί να εκτοξεύσει τις τιμές των καυσίμων, προκαλώντας πληθωρισμό και οικονομική αστάθεια.

Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση λειτουργεί ως ένας αποτελεσματικός μηχανισμός άμυνας απέναντι σε αυτές τις εξωγενείς απειλές. Οι χώρες που παράγουν τη δική τους ενέργεια για τις μεταφορές αποκτούν μεγαλύτερο έλεγχο της οικονομικής τους μοίρας και μειώνουν την έκθεσή τους στην παγκόσμια αστάθεια.

Είναι απλά… φθηνότερο

Πέρα από τα μακροοικονομικά οφέλη, οι λόγοι για την αγορά ενός ηλεκτρικού οχήματος σε πολλές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου είναι συχνά καθαρά πρακτικοί. Το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τη φόρτιση είναι συντριπτικά χαμηλότερο από το κόστος της βενζίνης για την ίδια απόσταση.

Για έναν επαγγελματία οδηγό ταξί ή έναν εργαζόμενο που χρησιμοποιεί καθημερινά το δίκυκλό του, η διαφορά αυτή μεταφράζεται σε σημαντική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Η εξοικονόμηση από το καύσιμο και τη συντήρηση αντισταθμίζει γρήγορα την όποια διαφορά στο αρχικό κόστος αγοράς. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει διαφορά στην τιμή ανάμεσα σε ένα θερμικό και ένα ηλεκτρικό όχημα, αφενός επειδή έχουν πέσει δραματικά οι τιμές των μπαταριών, αφετέρου επειδή αυξάνεται διαρκώς ο όγκος παραγωγής, άρα επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας.

Γιατί η Κίνα επένδυσε τόσο πολύ στην ηλεκτροκίνηση;

Η Κίνα αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής. Η τεράστια στροφή της χώρας προς την ηλεκτροκίνηση δεν καθοδηγήθηκε πρωτίστως από περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά από τη στρατηγική της ανάγκη να μειώσει την εξάρτησή της από τις εισαγωγές πετρελαίου και να κυριαρχήσει σε μια νέα βιομηχανία.

Σήμερα, η Κίνα δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, αλλά και ο μεγαλύτερος παραγωγός, εξάγοντας την τεχνολογία και τα οχήματά της σε πολλές άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, επιταχύνοντας έτσι την παγκόσμια μετάβαση και αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού.

Δεν είναι παντού τόσο ακριβά τα ηλεκτρικά όσο στην Ευρώπη

Η ταχεία αυτή διείσδυση δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την αυξανόμενη διαθεσιμότητα πιο προσιτών ηλεκτρικών μοντέλων. Κατασκευαστές, κυρίως από την Κίνα, προσφέρουν οχήματα που σε πολλές περιπτώσεις είναι ήδη φθηνότερα στην αγορά από τα αντίστοιχα συμβατικά, όπως συμβαίνει στην Ταϊλάνδη. Μπορεί στην Ευρώπη αυτά τα οχήματα να μην φτάνουν λόγω των πιο απαιτητικών προδιαγραφών (όπως ο εξοπλισμός ασφάλειας), όμως στον υπόλοιπο κόσμο οι τιμές είναι πολύ διαφορετικές.

Η πτώση του κόστους των μπαταριών σε συνδυασμό με τις τοπικές φορολογικές ελαφρύνσεις και τα κίνητρα καθιστούν την αγορά ενός ηλεκτρικού οχήματος μια οικονομικά συμφέρουσα επιλογή για εκατομμύρια καταναλωτές. Ακόμη και σε περιοχές με λιγότερο αναπτυγμένα δίκτυα, η τάση παραμένει ισχυρή.

Στην κούρσα της ηλεκτροκίνησης και η Λατινική Αμερική

Σε πόλεις όπως το Σαντιάγο της Χιλής ή η Μπογκοτά της Κολομβίας, οι στόλοι των δημόσιων λεωφορείων εξηλεκτρίζονται με ταχείς ρυθμούς. Η απόφαση αυτή μειώνει τη λειτουργική δαπάνη για τις δημόσιες συγκοινωνίες, βελτιώνει την ποιότητα του αέρα στις πόλεις και αποσυνδέει τις μετακινήσεις από τις διακυμάνσεις της τιμής του diesel.

Η επιτυχία αυτών των προγραμμάτων αποδεικνύει ότι η ηλεκτροκίνηση μπορεί να προσφέρει άμεσα και ορατά οφέλη στους πολίτες, καθιστώντας την μια δημοφιλή και λογική επιλογή για τις τοπικές κυβερνήσεις που αναζητούν βιώσιμες λύσεις στα αστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Παρόμοιες κινήσεις και στην Τουρκία

Στην Τουρκία, το μερίδιο των αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων στις πωλήσεις έφτασε το 13% το πρώτο τρίμηνο, ποσοστό διπλάσιο από αγορές όπως η Ισπανία. Στην Ινδονησία, το αντίστοιχο μερίδιο ήταν 7,4%, παραπλήσιο με αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ στη Μαλαισία άγγιξε το 8,6%.

Ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία από το Νεπάλ, όπου τα ηλεκτρικά οχήματα έφτασαν το 76% των πωλήσεων σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Η χώρα, αξιοποιώντας την καθαρή ενέργεια από υδροηλεκτρικά εργοστάσια, μετατρέπεται ταχύτατα σε ένα πρότυπο βιώσιμων μεταφορών για την ευρύτερη περιοχή.

Ήδη τα ηλεκτρικά οχήματα μειώνουν τη ζήτηση για πετρέλαιο

Η δυναμική που αναπτύσσεται στις αναπτυσσόμενες χώρες έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου. Σύμφωνα με το BloombergNEF, τα ηλεκτρικά οχήματα κάθε τύπου μειώνουν ήδη τις απαιτήσεις ήδη κατά περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, ενώ μέχρι το 2030 το όφελος αναμένεται να φτάνει τα 5,3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Με πιο απλά λόγια, κάθε μέρα θα χρειάζεται να βγάζουμε από τη γη λιγότερο πετρέλαιο που θα αντιστοιχεί σε 5,3 εκατομμύρια βαρέλια.

Οι προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) επιβεβαιώνουν αυτή την τάση. Οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναμένεται να ξεπεράσουν τα 20 εκατομμύρια ετησίως έως το 2025, αποτελώντας πάνω από το ένα τέταρτο του συνόλου των πωλήσεων παγκοσμίως, με τις αναδυόμενες οικονομίες να παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή την ανάπτυξη.

Μπορεί να έχει οφέλη από την ηλεκτροκίνηση η Ελλάδα;

Η Ελλάδα, ως μια χώρα χωρίς δική της παραγωγή πετρελαίου, αντιμετωπίζει τις ίδιες ακριβώς προκλήσεις. Η εξάρτηση από τα εισαγόμενα καύσιμα επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο και εκθέτει την οικονομία σε διεθνείς κρίσεις, όπως φάνηκε πρόσφατα με τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές.

Η επιτάχυνση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση, με αξιοποίηση του τεράστιου δυναμικού της χώρας σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα μπορούσε να προσφέρει μια σημαντική οικονομική ανάσα. Η στροφή αυτή θα μείωνε την εκροή συναλλάγματος και θα ενίσχυε την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Τελικά μήπως η ΕΕ έχει δίκιο που επιμένει ηλεκτρικά;

Η ΕΕ κατηγορείται όλο και πιο έντονα για την επιμονή που δείχνει στους στόχους για την ηλεκτροκίνηση, με ορισμένες από τις κριτικές να φτάνουν στο σημείο να αναφέρουν ότι πρόκειται για εμμονική προσκόλληση. Ωστόσο, η παγκόσμια εικόνα δείχνει να δικαιώνει τα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας.

Αν η Ευρώπη ξαφνικά υπαναχωρήσει, θα μείνει πίσω στην κούρσα της ηλεκτροκίνησης και στη γενικότερη τεχνολογική εξέλιξη, ενώ ταυτόχρονα δεν θα καρπωθεί τα πλεονεκτήματα στα οποία στοχεύουν οι φτωχότερες χώρες, όπως η ενεργειακή αλλά και η οικονομική ασφάλεια. Σίγουρα η εξάρτηση από την Κίνα όσον αφορά τις πρώτες ύλες δεν βοηθάει, όμως είναι καλύτερα (ίσως) να χρηματοδοτήσει την παραγωγή μπαταριών Made in Europe και να στηρίξει με μεγάλα ποσά τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, παρά να κάνει πίσω στους στόχους που έχει βάλει. Η οικονομική ζημιά στη δεύτερη περίπτωση θα είναι πολύ μεγαλύτερη.

Οι φτωχοί έχουν ανάγκη τα ηλεκτρικά, όχι οι πλούσιοι

Η ιστορία της ηλεκτροκίνησης γράφεται εκ νέου, όχι στα σαλόνια των πλούσιων χωρών, αλλά στους δρόμους των αναπτυσσόμενων εθνών. Αυτών που μέχρι πριν από μερικά χρόνια αποκαλούσαμε τρίτο κόσμο. Η μετάβαση δεν είναι μόνο θέμα περιβαλλοντικής ευαισθησίας ή τεχνολογικής πρωτοπορίας, αλλά μια βαθιά οικονομική και στρατηγική αναγκαιότητα.

Η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας είναι κρίσιμη για χώρες όπως η Ελλάδα, καθώς ο δρόμος προς ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό οικονομικό μέλλον περνάει, αναπόφευκτα, μέσα από την πρίζα.

 

Πηγές

World Economic Forum

Bloomberg

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών

Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας