Ποια η διαφορά μεταξύ AWD, 4x4 και 4WD στα αυτοκίνητα

Η μετάδοση της κίνησης και στους τέσσερις τροχούς χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητα πολλών ειδών, από SUV και off-roaders μέχρι οικογενειακά sedan ή σπορ αυτοκίνητα.  Προσφέρει καλύτερη πρόσφυση, αυξημένη ευστάθεια και δυνατότητα κίνησης σε δύσκολες συνθήκες. Ωστόσο, οι όροι AWD (All-Wheel Drive), 4WD (Four-Wheel Drive) και 4x4 συχνά προκαλούν μια μικρή… σύγχυση, αφού πολλοί δεν γνωρίζουν τι ακριβώς σημαίνει το κάθε ένα. Παρότι σχετίζονται, δεν είναι ταυτόσημοι. Κάθε σύστημα έχει διαφορετική αρχιτεκτονική, λειτουργία και πεδίο χρήσης, κάτι που επηρεάζει τόσο την οδική συμπεριφορά όσο και τη γενικότερη συμπεριφορά του οχήματος.

AWD: Η «ασφάλτινη» τετρακίνηση  

Το AWD, δηλαδή «κίνηση σε όλους τους τροχούς», είναι σύστημα που λειτουργεί αυτόματα και δεν απαιτεί την παρέμβαση του οδηγού. Χρησιμοποιείται κυρίως σε επιβατικά αυτοκίνητα και crossover και έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει καλύτερη σταθερότητα στον δρόμο, ιδιαίτερα σε ολισθηρές ή βρεγμένες επιφάνειες. Υπάρχουν δύο ειδών AWD υλοποιήσεων. Οι περιπτώσεις μόνιμης τετρακίνησης, όπου όλοι οι τροχοί χρησιμοποιούνται για την κίνηση του οχήματος (για παράδειγμα, Subaru) και οι περιπτώσεις αυτόματης τετρακίνησης, όπου όταν σπινάρει ο κύριος άξονας κίνησης (συνήθως ο εμπρός) ενεργοποιείται απευθείας και ο δεύτερος για να ανακτηθεί η πρόσφυση (για παράδειγμα, Volkswagen Group με Haldex διαφορικό). Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ηλεκτρονικά ελεγχόμενων συμπλεκτών ή διαφορικών. Το AWD συνήθως απευθύνεται σε σκληρό off-road, αλλά ενισχύει την ενεργητική ασφάλεια και ευνοεί τη σπορ οδήγηση, χωρίς να απαιτεί έλεγχο από τον οδηγό.

4WD: Η τετρακίνηση για χρήση εκτός δρόμου

Το σύστημα 4WD είναι μηχανικά πιο απλό αλλά πιο αποτελεσματικό και συναντάται κυρίως σε παραδοσιακά SUV και pickup, ενίοτε με πλαίσιο τύπου σκάλας, που προορίζονται για πιο σκληρές off-road συνθήκες. Σε αντίθεση με το AWD, το 4WD συνήθως δεν λειτουργεί συνεχώς. Ο οδηγός το ενεργοποιεί χειροκίνητα, επιλέγοντας μεταξύ κίνησης στους δύο ή στους τέσσερις τροχούς. Πολλά 4WD οχήματα διαθέτουν κοντές σχέσεις μετάδοσης (low range), δηλαδή κιβώτιο υποπολλαπλασιασμού, που διευκολύνει την κίνηση σε πολύ δύσκολο τερέν, όπως λάσπη, άμμο ή βράχια. Η απλότητά του εξασφαλίζει αξιοπιστία, αλλά δεν προσφέρει την ευκολία και την άνεση του AWD στην καθημερινή χρήση.

Επιπλέον, οι κλασικές 4WD κατασκευές χρησιμοποιούνται αποκλειστικά εκτός δρόμου, αφού σε πολλές περιπτώσεις δεν ενδείκνυται η χρήση τους στην άσφαλτο. Για αυτό κάποια μοντέλα με κλασική τετρακίνηση έχουν δύο διαφορετικές θέσεις στην επιλογή κίνησης σε όλους τους τροχούς. Υπάρχει το “part time 4WD” που είναι μόνο για εκτός δρόμου και το “full time 4WD” που μπορεί ο οδηγός να το χρησιμοποιήσει και στην άσφαλτο, αν για παράδειγμα βρέχει, χιονίζει και γενικά, αισθάνεται ότι δεν έχει τόσο καλή πρόσφυση με την κίνηση μόνο στους πίσω τροχούς. Ουσιαστικά, αυτή είναι η δουλειά του κεντρικού διαφορικού, να επιτρέπει τη διαφορά ταχύτητας περιστροφής ανάμεσα στον εμπρός και τον πίσω άξονα, για ομαλή οδήγηση στην άσφαλτο.

4x4: Η τετρακίνηση, με άλλη λέξη

Ο ορισμός «4x4» αναφέρεται κυριολεκτικά σε όχημα με τέσσερις τροχούς, εκ των οποίων και οι τέσσερις είναι κινητήριοι. Στην πράξη, όμως, η χρήση του όρου διαφέρει. Συχνά χρησιμοποιείται ως συνώνυμο του 4WD, κυρίως στην Ευρώπη, ή ακόμη και για να περιγράψει γενικά όλα τα οχήματα με τετρακίνηση. Έτσι, μπορεί να αναφέρεται είτε σε μοντέλα με επιλεκτική τετρακίνηση (κλασικά 4WD) είτε σε εκείνα με μόνιμη ή αυτόματη τετρακίνηση (AWD). Ουσιαστικά, το «4x4» δεν περιγράφει με ακρίβεια τον τύπο του συστήματος, αλλά απλώς δηλώνει ότι υπάρχει τετρακίνηση, ανεξάρτητα από το είδος της.

Τι να πάρω τελικά;

Η επιλογή μεταξύ AWD, 4WD και 4x4 εξαρτάται από τις ανάγκες χρήσης. Αν κάποιος κινείται κυρίως σε αστικό ή επαρχιακό οδικό δίκτυο, με περιστασιακές εξορμήσεις, το AWD προσφέρει την απαιτούμενη ασφάλεια χωρίς ιδιαίτερους συμβιβασμούς στην άνεση, στην κατανάλωση, την πολυπλοκότητα και τις επιδόσεις. Αντίθετα, για όσους οδηγούν συχνά σε δύσκολα off-road κομμάτια και ζόρικες συνθήκες, το 4WD είναι μονόδρομος.