Εξοπλισμός αναβάτη: Ποιο είναι το σωστό dress code

Η επιλογή της μοτοσυκλέτας ως βασικό προσωπικό μέσο μεταφοράς είναι ταυτόχρονα μια επιθυμία, για την απόλαυση της οδήγησης, αλλά και μια ανάγκη για τον περιορισμό του κόστους καθημερινής μετακίνησης. Όμως, η οπτική αυτή της εξοικονόμησης χρημάτων δεν πρέπει σε απολύτως καμία περίπτωση να επηρεάζει την ασφάλεια. Εκπτώσεις στην ασφάλεια δεν γίνονται. Όσο μικρό κι αν είναι το μπάτζετ που έχουμε να διαθέσουμε, η επιλογή μοτοσικλέτας κανονικά ξεκινάει… από το κράνος. Πρώτα εξασφαλίζουμε τα τα χρήματα για τον εξοπλισμό ασφαλείας, το κράνος, το μπουφάν, τα γάντια και τις μπότες. Και μετά την ίδια τη μοτοσυκλέτα. 

Κράνος

Το 90% από τα θανατηφόρα ατυχήματα λόγω κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν ο οδηγός φορούσε προστατευτικό κράνος. Αρκεί ένα χτύπημα στο κεφάλι με ταχύτητα 10 km/h για να γίνει η μέγιστη βλάβη, θάνατος ή αναπηρία. Το κράνος μπορεί να μειώσει στο μισό τον κίνδυνο θανατηφόρου τραυματισμού από ένα ατύχημα. Η χρήση του είναι δια νόμου υποχρεωτική. Αλλά ακόμη και αν δεν ήταν, δεν θα πρέπει να οδηγεί κανείς τη μοτοσικλέτα ούτε ένα μέτρο χωρίς αυτό. Και σε αυτόν τον κανόνα δεν υπάρχει απολύτως καμία εξαίρεση. Οι στατιστικές δείχνουν ότι είναι πολύ πιο επικίνδυνο να μη χρησιμοποιούμε κράνος μέσα στην πόλη, αφού τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται σε ακτίνα 20 km από τον τόπο κατοικίας και σε αστικό περιβάλλον. Με τη χρήση κράνους, το πιο ευαίσθητο μέρος του σώματός μας, το κεφάλι, δεν εκτίθεται στις καιρικές συνθήκες, στα έντομα ή στην πιθανότητα χτυπήματος από μικρές οι μεγαλύτερες πέτρες και άλλα αντικείμενα που εκσφενδονίζονται από τα αυτοκίνητα ή τα φορτηγά τριγύρω. Ο άερας δεν ξηραίνει τα μάτια, ενώ και η ενόχληση από τα καυσαέρια, τη σκόνη και οτιδήποτε σηκώνει ο αέρας είναι η μικρότερη δυνατή. Εκτός από την προστασία στην πτώση, το κράνος διασφαλίζει και την άνεση του αναβάτη ώστε να παραμένει συγκεντρωμένος σε ό,τι έχει πραγματικά σημασία. Ακριβώς επειδή το κράνος, η χρήση του και επιλογή του είναι ιδαίτερα σημαντικά, αφιερώνουμε σε αυτό ένα ολοκληρο ξεχωριστό κεφάλαιο στις επόμενες σελίδες.

Μπουφάν να πάρεις. Χειμώνα καλοκαίρι…

Όπως κατηγοριοποιούνται τα κράνη έτσι συμβαίνει και με τον υπόλοιπο εξοπλισμό. Το μπουφάν μας προστατεύει τόσο από τα στοιχεία της φύσης, όσο και από τις πτώσεις. Η επένδυση ενός μπουφάν μοτοσυκλέτας (υλικά όπως GORE-TEX και Cordura) είναι ελαφριά και ταυτόχρονα ειδικά μελετημένη για να μας προφυλάσσει από τα καιρικά φαινόμενα (τόσο από το κρύο και τη βροχή όσο και από τον ήλιο το καλοκαίρι), από χτυπήματα από πέτρες ή άλλα αντικείμενα που μπορεί να εκσφενδονίσουν προς το μέρος μας οι τροχοί άλλων οχημάτων. Και φυσικά από πτώσεις, με ειδικά σκληρά προστατευτικά από πλαστικό, κέβλαρ ή αλουμίνιο σε αγκώνες, ώμους και σπονδυλική στήλη τα οποία αφενός προστατεύον από χτύπημα, αφετέρου απορροφούν την ενέργεια από την τριβή. Ειδικά την Ελλάδα, χρειάζεται ιδιαίτερη αναφορά στη χρήση του μπουφάν το καλοκαίρι. Μπορεί κανείς να νομίζει ότι είναι ανυπόφορο μια ζεστή μέρα. Ωστόσο, καθώς το μπουφάν προστατεύει το δέρμα από τον ήλιο και ταυτόχρονα έχει θυρίδες (ή δικτυωτή επένδυση) που επιτρέπει στον αέρα να περνά, τελικά εξασφαλίζει πολύ καλύτερες συνθήκες οδήγησης με αποτέλεσμα ο οδηγός να νιώθει  πιο άνετα και να είναι πιο συγκεντρωμένος στο έργο του. Είναι μια επένδυση που αξίζει στο έπακρο, καθώς στη χώρα μας μπορεί να αξιοποιηθεί σχεδόν έξι μήνες το χρόνο. Σε περίπτωση πτώσης, τα εγκαύματα από την τριβή σε όσους δεν χρησιμοποιούν μπουφάν το καλοκαίρι είναι μεγαλύτερου βαθμού από ότι το χειμώνα, αφού το αφυδατωμένο από τον ήλιο δέρμα τραυματίζεται ευκολότερα και έχει δυσκολότερη θεραπεία. Εξίσου σημαντικό είναι και το παντελόνι. Τα πιο ελαφριά προσφέρουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες και τα μικροχτυπήματα από αιωρούμενα πετραδάκια, κ.λπ. Φυσικά υπάρχουν επιλογές με ειδική προστασία για γόνατα και κνήμες για μεγαλύτερη προστασία σε  περίπτωση πτώσης ή σύγκρουσης. Στο παρελθόν υπήρχαν παντελόνια μόνο από συνθετικά υλικά τύπου cordura ή δέρμα που δεν ήταν ότι πιο πρακτικό και άνετο για κάθε μέρα αλλά ιδανικό για ταξίδι. Την τελευταία όμως δεκαετία, εταιρείες όπως η Richa και πολλές άλλες έχουν στραφεί στη δημιουργία τζιν και ειδικών υφασμάτινων παντελονιών, με εσωτερικές επενδύσεις από Kevlar και άλλα ανθεκτικά στην τριβή υλικά. Το αποτέλεσμα είναι παραπάνω από ικανοποιητικό καθώς η μοτοσυκλετιστική τους φύση, είναι τόσο καλά καμουφλαρισμένη που περνούν απαρατήρητα, ενώ είναι πολύ άνετα για κάθε μέρα.

Αερόσακος σε μοτοσυκλέτα;

Αερόσακος υπάρχει, αλλά δεν είναι πάνω στη μοτοσυκλέτα. Αντιθέτως, το φορά ο αναβάτης. Το σύστημα εξελίχθηκε μέσα από τους αγώνες και πλέον είναι διαθέσιμο για χρήση στο δρόμο. Είναι ενσωματωμένο στο μπουφάν και φουσκώνει κατά την πτώση δημιουργώντας ένα πρστατευτικό στρώμα. Στις πρώτες εφαρμογές, ένα ιμάντας ο οποίος τεντώνονταν τη στιγμή που ο αναβάτης έφευγε από τη σέλα τη στιγμή της πτώσης, ενεργοποιούσε το φιαλίδιο που φούσκωνε τον αερόσακο. Στα πιο σύγχρονα συστήματα η λειτουργία ελέγχεται από ηλεκτρονική μονάδα η οποία αναλύει δεδομένα 1.000 φορές ανά δευτερόλεπτο και αντιλαμβάνεται τους κινδύνους. Το σύστημα παίρνει ενέργεια από μπαταρία, η αυτονομία της οποίας μπορεί να φτάνει ή να ξεπερνά τις 24 ώρες και επαναφορτίζεται εύκολα σε μια θύρα USB.

Σίγουρο πάτημα

Είναι δυστυχώς συχνό φαινόμενο των ελληνικών δρόμων η μοτοσυκλέτα να οδηγείται ακόμη και με σαγιονάρες. Κι όμως, το σωστό παπούτσι είναι απολύτως απαραίτητο για πολλούς διαφορετικούς λόγους.  Στην περίπτωση μιας πτώσης, το ειδικο παπούτσι, και ακόμη καλύτερα το μποτάκι ή η ψηλή μπότα, προσφέρει την ίδια απαραίτητη προστασία από την τριβή στην άσφαλτο ή την πρόσκρουση με κάποιο εμπόδιο, όπως το κράνος και το μπουφάν. Μπορεί να είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια επίπονη και χρονοβόρα αποθεραπεία. Πρώτα από όλα, ο αναβάτης έχει την ευθύνη στήριξης της μοτοσυκλέτας κάθε φορά που σταματά σε φανάρι ή διασταύρωση και στους ελιγμούς παρκαρίσματος. Ακόμη και υπό κανονικές συνθήκες είναι κρίσιμο να φορά παπούτσια που στηρίζουν σωστά το πόδι του και έχουν πολύ καλή πρόσφυση με το έδαφος. Πόσο μάλλον αν σε εκείνο το σημείο ο δρόμος έχει κλίση, έχει νερά ή έχουν χυθεί λάδια, ψυκτικό υγρό ή καύσιμα από άλλο όχημα. Η στήριξη του αστραγάλου είναι επίσης σημαντική, με δεδομένο ότι το βάρος της μοτοσυκλέτας που έχει ο αναβάτης να στηρίξει ή να μετακινήσει μπορεί να ξεπερνά κατά πολύ τα 100 κιλά για scooter ή τα 200 κιλά για μοτοσυκλέτα. Η πιθανότητα τραυματισμού είναι αυξημένη. Μπορεί να είναι ένα διάστρεμμα στην απλούστερη περίπτωση ως και η πιθανότητα να σε καταπλακώσει η ίδια σου η μοτοσυκλέτα αν γλιστρήσει το πόδι και χάσεις τη στήριξή σου.  Τα ειδικά παπούτσια προσφέρουν επίσης ενισχύσεις στα δάχτυλα, καθώς μέσα στην κίνηση της πόλης τα πόδια είναι εκτεθιμένα στους τροχούς των αυτοκινήτων όταν πατούν στο έδαφος. Ειδικά για τους οδηγούς μοτοσυκλετών με κιβώτιο ταχυτήτων, η πρόσθετη ενίσχυση στο πάνω μέρος για τη χρήση του επιλογέα κάνει την οδήγηση πολύ πιο άνετη. Επίσης, τα μποτάκια ή οι μπότες προσφέρουν προστασία από τα καυτά εξαρτήματα δίπλα στα οποία βρίσκονται συνέχεια τα πόδια, από τον κινητήρα και την εξάτμιση. Για κάθε εποχή, κάθε μοτοσυκλέτα και κάθε χρήση (άσφαλτο, χώμα) υπάρχουν διαφορετικοί τύποι παπουτσιών, δερμάτινα ή από συνθετικά υλικά, χαμηλά καθημερινής χρήσης, μποτάκια ή ψηλές μπότες, ανδρικά και γυνακεία, φυσικά.

Σιδερένια γροθιά

Τα γάντια είναι άλλο ένα απαραίτητο στοιχείο εξοπλισμού του αναβάτη, άμεσα σχετιζόμενο με την ασφάλεια. Βελτιώνουν την πρόσφυση της λαβής στο τιμόνι, προστατεύουν από το κρύο και τη βροχή. Το χειμώνα όταν τα δάχτυλα παγώνουν η κινητικότητα τους περιορίζεται, άρα και ο έλεγχος. Άσχετα από τις καιρικές συνθήκες, τα γάντια προστατεύουν επίσης από κάποια πέτρα που μπορεί να τιναχτεί προς τον μέρος μας από τους τροχούς προπορευόμενου αυτοκινήτου. Ακόμη κι αν δεν υπάρξει άμεσος τραυματισμός, ο ξαφνικός πόνος σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ελέγχου και πτώση. Σε αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη περίπτωση μιας πτώσης, τα χέρια είναι και πάλι είναι αυτά που ενστικτωδώς θα βάλουμε στο έδαφος αναζητώντας στήριξη και προστασία. Οπότε και πάλι τα γάντια είναι καθοριστικής σημασίας. Ανάλογα με το είδος της μοτοσυκλέτας και τη χρήση, υπάρχουν γάντια με διαφορετικό υλικό και σχεδίαση. Δερμάτινα ή GORE-TEX ή άλλα συνθετικά υλικά, με πλαστικά, λαστιχένια ή ανθρακονημάτινα προστατευτικά στο εξωτερικό μέρος, ισχυρότερα για extreme χρήση ή ελαφρύτερα για μεγαλύτερη άνεση στην καθημερινή οδήγηση.

Πάθος για ζωή

Μέσα από το πάθος για τους αγώνες εκφράζεται το πάθος για τη ζωή. Τα MotoGP και οι αγώνες αντίστοιχου βεληνεκούς αποτελούσαν ανέκαθεν πεδίο εξέλιξης για ο,τιδήποτε σχετίζεται με τη μοτοσυκλέτα. Εκεί, στις δυσκολότερες συνθήκες, δοκιμάζονται πειραματικά για πρώτη φορά καινοτόμες τεχνολογίες που αφορούν τόσο το ίδιο το όχημα (αναρτήσεις, πλαίσιο, ηλεκτρονικά βοηθήματα, ελαστικά, φρένα) όσο και τον εξοπλισμό ασφαλείας του αναβάτη, αλλά και τις προδιαγραφές ασφάλειας των δρόμων. Ασφαλέστερες μοτοσυκλέτες, δρόμοι με μπαριέρες που προσφέρουν καλύτερη προστασία και εξοπλισμός αναβάτη που αντέχει στις πλέον απαιτητικές συγκρούσεις που μπορεί να  προκύψουν στο ακραίο περιβάλλον ενός πρωταθληματικού αγώνα. Στα MotoGP, εκεί που το πάθος για την οδήγηση ξεχειλίζει, οι κορυφαίοι αναβάτες του κόσμου δεν επαναπαύονται στις υπεράνθρωπες οδηγικές τους ικανότητες ούτε στην μηχανολογική τελειότητα των μοτοσυκλετών που οδηγούν. Δίνουν τεράστια σημασία στα προσωπικά τους μέτρα ασφάλειας και δεν κάνουν την παραμικρή υποχώρηση. Εσείς;