Οι 7 πληγές των ηλεκτρικών – Γιατί δεν τα αγοράζει ο κόσμος

Σύμφωνα με στοιχεία της ACEA για το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι ταξινομήσεις νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων σημείωσαν άνοδο κατά 23,9%, φθάνοντας τις 412.997 μονάδες, καταλαμβάνοντας μερίδιο αγοράς, 15,2% στην Ευρώπη.

Από τις τέσσερις μεγαλύτερες αγορές, που καλύπτουν το 63% των συνολικών πωλήσεων στη γηραιά ήπειρο, η Γερμανία (+38,9%), το Βέλγιο (+29,9%) και η Ολλανδία (+7,9%) σημείωσαν σημαντική ανάπτυξη, ενώ η Γαλλία κατέγραψε πτώση 6,6%.

Οι πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων μπορεί να αυξήθηκαν κατά 107% σε ετήσια βάση μεταξύ 2019 και 2020, κατά 63% μεταξύ 2020 και 2021, κατά 29% μεταξύ 2021 και 2022 και κατά 28% μεταξύ 2022 και 2023,ωστόσο οι 1.985.996 ταξινομήσεις που σημείωσαν τα EVs το 2024 αντιστοιχούν σε πτώση 1,2% σε ετήσια βάση.

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, από τα 252.237.775 επιβατικά Ι.Χ που κυκλοφορούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, το 50,6% αυτών, κρύβει κάτω από το καπό του μηχανικά σύνολα βενζίνης. Προσθέτοντας σε αυτό το ποσοστό και το 40,8% των επιβατικών Ι.Χ αυτοκινήτων που κινούνται από κινητήρες πετρελαίου, συμπεραίνει κανείς ότι ακόμα και σήμερα το 91,4% των οχημάτων που βρίσκονται ανάμεσά μας, τροφοδοτούνται από κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Σε ότι αφορά τώρα τα επιβατικά Ι.Χ αυτοκίνητα… με μπαταρίες, ο αριθμός τους ανέρχεται σε 13.116.364 οχήματα. Προσοχή όμως. Από αυτά, μόλις το 1,2% είναι αμιγώς ηλεκτρικά και τα υπόλοιπα είναι είτε plug-in hybrid είτε υβριδικά, με τα τελευταία, να καταλαμβάνουν και το υψηλότερο ποσοστό (3,1%).

Τι συμβαίνει παγκοσμίως

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, υποστηρίζει ότι το 2025 οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναμένεται να ξεπεράσουν τα 20 εκατομμύρια, αντιπροσωπεύοντας το 25% σχεδόν των αυτοκινήτων που πωλούνται παγκοσμίως.

Και σε αυτήν την πρόβλεψη, εστιάζεται και το μεγάλο πρόβλημα. Ρίχνοντας μια πιο προσεκτική ματιά στους αριθμούς, διαπιστώνει κανείς ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 70% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων! Μόνο το 2024, οι Κινέζοι προχώρησαν σε εξαγωγές 1,25 εκατ. ηλεκτρικών μοντέλων, ενώ στη δική τους αγορά, των 30+ εκατομμυρίων πωλήσεων σημειωτέων, ταξινόμησαν σχεδόν 11 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η μόνη χώρα λοιπόν που έχει πραγματικά κολλήσει το «μικρόβιο» της ηλεκτροκίνησης, είναι η Κίνα. Στις ΗΠΑ, τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτου στον κόσμο, τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσώπευαν το 2024 μόλις το 8,1% όλων των πωλήσεων!

Γιατί όμως ενώ οι εταιρείες έκαναν all in στην ηλεκτροκίνηση και πολλά κράτη παγκοσμίως στήριξαν εμπράκτως, με επιδοτήσεις δηλαδή, την αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων, μόνο η Κίνα αγοράζει σαν τρελή BEV;

Τι λένε οι έρευνες

Το ScienceDirect διεξήγαγε μια εκτενή μελέτη επί του θέματος, εντοπίζοντας ουσιαστικά τα 7 σημαντικότερα εμπόδια στην ανάπτυξη των ηλεκτρικών οχημάτων.

Αυτονομία και φόρτιση, πάνε μαζί…

Το Lucid Air Grand Touring είναι και επίσημα, το ηλεκτρικό όχημα με τη μεγαλύτερη αυτονομία στον κόσμο. Με μια πλήρη φόρτιση, μπορεί να «γράψει» 800 χιλιόμετρα. Μια απόσταση, που σαφώς είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι χρειάζεται ο μέσος οδηγός σε καθημερινή βάση. Ή ακόμα και σε εβδομαδιαία, εάν κρίνουμε ότι η πλειονότητα κινείται κατά βάση σε αστικό περιβάλλον.  

Δείτε ακόμη: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν λάδια; Πού χρειάζονται αλλαγή;

Βέβαια όλα τα ηλεκτρικά δεν προσφέρουν αυτήν την αυτονομία. Παρά τα άλματα προόδου που έχουν γίνει την τελευταία τριετία. Και αυτό είναι «ζήτημα» μεγάλο και αλληλένδετο με ένα ακόμη πρόβλημα. Της φόρτισης.

Οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι τα ηλεκτρικά τους αυτοκίνητα φορτίζουν πλέον γρήγορα. Από το 20 έως το 80% σε περίπου 25 με 30 λεπτά κατά μέσο όρο. Παραλείπουν όμως να αναφέρουν ότι το τελευταίο 20% μπορεί εύκολα να χρειαστεί άλλα 20 λεπτά! Γιατί από το 80% και πάνω, για λόγους προστασίας της μπαταρίας, η ταχύτητα φόρτισης μειώνεται. Πολύ…  Όπως επίσης, αυτοί οι χρόνοι φόρτισης μπορούν να επιτευχθούν σε DC φορτιστές και σε μοντέλα με αρχιτεκτονική 800V, κατά κύριο λόγο.

Κι αν ο κάτοχος ενός ηλεκτρικού μοντέλου έχει ελάχιστη ενέργεια στη μπαταρία του αυτοκινήτου του, δεν έχει εύκολη πρόσβαση σε κάποιο DC ταχυφορτιστή και χρειαστεί εσπευσμένα να διανύσει, έστω και 50 km τι θα κάνει; Ακραίο, θα πουν οι φίλοι της ηλεκτροκίνησης το παράδειγμα αλλά όπως αποδεικνύουν οι μελέτες, ο «φόβος» αυτός είναι από τους μεγαλύτερους που έχει το ευρύ κοινό και οι λιγότερο μυημένοι στον κόσμο των EV’s…

Αυτοκίνητα μιας χρήσης;

Είναι γεγονός ότι οι μπαταρίες ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούν στην πλειονότητά τους τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, «φθείρονται» με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε αυτό με τους ειδικούς να εκτιμούν, ότι «χάνετε» περίπου 1,8% της απόδοσης τους ετησίως.

Με την υπάρχουσα λοιπόν τεχνολογία και σύμφωνα πάντα με τις μελέτες, ένα ηλεκτρικό θα μπορούσε να ζήσει max, μια 20ετία. Το πρόβλημα όμως δεν είναι η διάρκεια ζωής τους αλλά ότι στο ενδιάμεσο, δε φαντάζει καθόλου ελκυστικό σε ενδεχόμενη μεταπώληση του! Οι περισσότεροι ερωτηθέντες στην έρευνα δήλωσαν, ότι δύσκολα θα αγόραζαν ένα ηλεκτρικό όχημα που έχει ξεπεράσει τα τέσσερα χρόνια ζωής του. Παρά το γεγονός, ότι πολλές εταιρείες δίνουν 8ετή εγγύηση για τις μπαταρίες.

Αντίθετα, ένα αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης μπορεί να ζήσει για πάντα, εάν συντηρείται σωστά. Ακόμα όμως και με «κακή» χρήση, μπορεί πολύ πιο εύκολα και κυρίως πιο φθηνά, να επισκευαστεί. Γι αυτό άλλωστε και βλέπουμε κατά καιρούς θερμικά μοντέλα να έχουν «γράψει» και περισσότερα από 1 εκατομμύρια χιλιόμετρα στο οδόμετρο τους και να συνεχίζουν να λειτουργούν… ρολόι.

Οι φίλοι της ηλεκτροκίνησης θα υποστηρίξουν ότι κι ένα ηλεκτρικό μπορεί να διανύσει αυτά τα χιλιόμετρα. Μπορούν μάλιστα να φέρουν το παράδειγμα ενός Tesla Model S, ο ιδιοκτήτης του οποίου έγινε viral, καθώς έχει διανύσει με το ηλεκτρικό του όχημα περισσότερα από 1 εκατομμύριο μίλια!

Υπάρχει όμως ένα τεράστιο «αλλά» στην περίπτωση του. Χρειάστηκε τέσσερις αλλαγές μπαταριών και 13 νέους ηλεκτροκινητήρες… Πόσοι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων είναι διατεθειμένοι να κάνουν αυτή την «επένδυση» στο EV τους;

Οι μπαταρίες προσθέτουν υπερβολικό βάρος

Το ηλεκτρικό Hummer είναι μακράν του δεύτερου το πιο βαρύ ηλεκτρικό επιβατικό όχημα στον κόσμο. Η ζυγαριά, αναγράφει… 4 τόνους! Ακραίο το παράδειγμα αλλά δείχνει τη λογική των EV’s. Ή όσων τέλος πάντων οχημάτων κρύβουν μπαταρίες στα ενδότερα τους.

Η ολοκαίνουργια BMW M5 για παράδειγμα που είναι plug-in hybrid ζυγίζει 2.777 κιλά και αυτό οφείλεται εν πολλοίς σε μια μπαταρία 18,6 kWh και στα plug-in εξαρτήματα του υβριδικού συστήματος. Με πιο απλά λόγια τα μπαταριοκίνητα οχήματα είναι βαριά ή έστω πολύ βαρύτερα από τα αντίστοιχα σε μέγεθος θερμικά. Και αυτό είναι κάτι που δεν αρέσει καθόλου στους καταναλωτές…  

Σύμφωνα βέβαια με κατασκευαστές, αυτό το πρόβλημα θα εκλείψει μόλις ξεκινήσει η μαζική παραγωγή μπαταριών στερεάς κατάστασης. Αλλά από αυτό το σενάριο, απέχουμε τουλάχιστον πέντε χρόνια ακόμα.

Δεν υπάρχουν φθηνά ηλεκτρικά

Η Slate ανακοίνωσε πρόσφατα την παραγωγή ενός ηλεκτρικού, «γυμνού» βέβαια από εξοπλισμό ηλεκτρικού οχήματος (pick up και SUV), με τιμή εκκίνησης τα 20.000 δολάρια. Έκανε πάταγο, με περισσότερες από 150.000 κρατήσεις. Υπάρχουν επίσης αρκετά ακόμα ηλεκτρικά, κυρίως από Κίνα, που «κινούνται» σε παραπλήσιες τιμές πώλησης. Αν κοιτάξετε όμως τη μέση τιμή στην οποία «διατίθεντο» παγκοσμίως ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο το 2024, αυτή υπερέβαινε τα 50.000 δολάρια.

Σίγουρα οι τιμές των νέων μοντέλων, ανεξάρτητα από το σύστημα κίνησης που χρησιμοποιούν, έχουν σημειώσει ραγδαία αύξηση από την πανδημία και μετά. Όμως σε καμία περίπτωση η μέση τιμή πώλησης ενός θερμικού μοντέλου δε συγκρίνεται με την αντίστοιχη ενός ηλεκτρικού.

Η πηγή προέλευσης των μπαταριών

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες λατρεύουν τον όρο «μηδενικές εκπομπές ρύπων». Και τα ηλεκτρικά μοντέλα τον εξυπηρετούν απόλυτα. Όμως το γεγονός ότι δεν έχουν εξατμίσεις και δε ρυπαίνουν με καυσαέρια το περιβάλλον στη χρήση τους, δε σημαίνει ότι είναι και… «καθαρά».

Το έξτρα βάρος που κουβαλάνε στις πλάτες τους έχει μεγάλες επιπτώσεις στα ελαστικά τους, μια από τις μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης των σύγχρονων αυτοκινήτων, σύμφωνα με τους ειδικούς. Το μεγάλο όμως πρόβλημα είναι η πηγή προέλευσης των μπαταριών και της φόρτισης τους.

Στις Η.Π.Α για παράδειγμα το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρική ενέργειας, όπως και αυτό φυσικά της φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων, προέρχεται από φυσικό αέριο, άνθρακα και… πυρηνική ενέργεια. Επιπλέον, η διαδικασία κατασκευής μπαταριών απαιτεί τεράστιες ποσότητες εξόρυξης λιθίου, το οποίο απελευθερώνει τοξικές ουσίες στον αέρα, το νερό και το χώμα. Αντίστοιχα, αρκετά βλαβερό είναι και το κοβάλτιο.

Σύμφωνα με το Earth.org, ένας οδηγός ηλεκτρικού μοντέλου πρέπει να οδηγεί το όχημα του για τουλάχιστον οκτώ χρόνια προτού φτάσει στο σημείο να υποστηρίξει ότι πλέον, το ηλεκτρικό του μοντέλο έκανε απόσβεση της ζημιάς που προκάλεσε στο περιβάλλον.

Η ηλεκτροκίνηση δεν είναι εύκολη για όλους

Πολλοί καταναλωτές σκέφτονται σοβαρά την αγορά ενός ηλεκτρικού μοντέλου. Πόσοι όμως είναι σε θέση από αυτούς να υποστηρίξουν οικιακή φόρτιση; Και αναφέρουμε την οικιακή φόρτιση γιατί ένας τέτοιος φορτιστής μπορεί όντως να αλλάξει τα δεδομένα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το 85% των μετακινήσεων μας γίνεται ετησίως σε αστικό περιβάλλον, ένας οικιακός φορτιστής θα έλυνε τα χέρια του ιδιοκτήτη του. Θα γύρναγε το βράδυ σπίτι και θα φόρτιζε 6,7 ακόμα και 8 ώρες το ηλεκτρικό του μοντέλο και αυτομάτως, θα έβγαζε ένα μεγάλο βραχνά από το κεφάλι του. Επιπλέον, θα φόρτιζε και φθηνότερα.

Διαβάστε επίσης: Αυτό είναι το ασφαλέστερο αυτοκίνητο του 2025 – Κοστίζει κάτω από 40.000 ευρώ

Το μεγαλύτερο όμως μέρος του πληθυσμού δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Εκτός κι αν ρίχνει καλώδια από το πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας που διαμένει για να φορτίσει. Από την άλλη υπάρχει θέμα με τους σταθμούς φόρτισης. Αναμφίβολα, η ανάπτυξη τους είναι ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Όπως αποδεικνύεται όμως, δεν αρκεί. Κανείς δε θέλει να περιμένει σε μια ουρά τη σειρά του για να φορτίσει… Με τη συχνή φόρτιση μάλιστα σε ταχυφορτιστή να μειώνει τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα δηλαδή…  

Οι καταναλωτές απλά δεν ενδιαφέρονται

Είναι μια σκληρή αλήθεια. Το κοινό δεν «τρελαίνεται» για τα ηλεκτρικά. Όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλη αλλαγή βέβαια, χρειάζεται χρόνος. Χρόνος για να εξοικειωθεί το κοινό με την ηλεκτροκίνηση, χρόνος για να βελτιωθούν οι μπαταρίες, χρόνος για μειωθούν οι τιμές των ηλεκτρικών μοντέλων, χρόνος για να αναπτυχθεί ένα σοβαρό δίκτυο φόρτισης και πολλά ακόμη. Γενικά, οι προβλέψεις των ειδικών κάνουν λόγο, ότι η ηλεκτροκίνηση θα αρχίσει να γίνεται «trend» μετά το 2030…

Βέβαια και αυτό, είναι σχετικό… Πολλοί, υποστηρίζουν ότι την αίσθηση που προσφέρει ένα θερμικό μοντέλο δε θα μπορέσει ποτέ, να την πλησιάσει ένα ηλεκτρικό. Το Ioniq 5 N που μιμείται πολύ πειστικά είναι η αλήθεια ένα σπορ μοντέλο με κινητήρα εσωτερικής καύσης, απέδειξε ότι όλα είναι πιθανά. Και ενδεχομένως πιο σύντομα, απ’ ότι θα περίμενε κανείς.

Όμως η ουσία, δεν είναι το πόσο καλά μπορεί να μιμηθεί τις αρετές και τη φιλοσοφία ενός σπορ θερμικού μοντέλου ένα ηλεκτρικό. Η ουσία είναι ότι πολλοί θα έδιναν ακόμα και το νεφρό τους για αγοράσουν μια Porsche 911, μια Ferrari, μια καθαρόαιμη τέλος πάντων σπορ κατασκευή για να ζήσουν τη «μαγεία» που προσφέρουν αυτού του είδους οι κατασκευές ψυχή τε και σώματι και όχι… εικονικά.