Bialbero: Το «φετίχ» της Alfa Romeo

Το όνομα Alfa Romeo περιτριγυρίζεται από θρυλικές μορφές, όπως οι Franco Scaglione, Tazio Nuvolari και Juan Manuel Fangio, μοντέλα παραγωγής και αγωνιστικά που κατέκτησαν νίκες και τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων, όπως οι 33 Stradale, Montreal και GTA, αλλά ακόμα και μηχανολογικές καινοτομίες που εξελίχθηκαν σε «φετίχ».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ο Orazio Satta Puliga επικεφαλής της μάρκας από το 1951, αναζητούσε έναν νέο κινητήρα που θα περνούσε την Alfa Romeo σε μια νέα εποχή. Σε λίγο η Giulietta θα έκανε την εμφάνιση της και θα έπρεπε να συνοδευόταν από ένα αντάξιο της κινητήριο σύνολο. Για το σχεδιασμό του νέου κινητήρα ο Orazio Satta Puliga θα εμπιστευόταν τον Giuseppe Busso, έναν άνθρωπο που επίσης συνέδεσε άρρηκτα το όνομα του με τη μάρκα. Η Alfa Romeo ήδη διέθετε στη γκάμα της κινητήρες με διπλούς εκκεντροφόρους επικεφαλής, μια προηγμένη για την εποχή λύση, με το σύνολο που εφοδίαζε την Alfa Romeo 1900 να ακολουθεί αυτό το σχεδιασμό, έχοντας κατασκευασμένο από χυτοσίδηρο το μπλοκ του συνόλου. Όμως οι οραματιστές Satta Puliga και Busso έβλεπαν ότι ο νέος κινητήρας δεν θα έπρεπε να αποτελεί απλά μια εξέλιξη, αλλά ένα άλμα στο μέλλον που θα επιβεβαίωνε για ακόμα μια φορά τον καινοτόμο χαρακτήρα της Alfa Romeo.

Το 1954, η παρουσίαση της πανέμορφης Giulietta συνοδευόταν από την παρουσίαση ενός νέου κινητήρα, ο οποίος παράλληλα με τα πρωτοποριακά χαρακτηριστικά διέθετε και μια πολύ όμορφη εμφάνιση, στοιχείο που η μάρκα θα επαναλάμβανε και στο μέλλον με κινητήρες όπως ο “boxer” και ο “V6 busso”. Ο νέος τετρακύλινδρος σε σειρά κινητήρας κάτω από το καπό της Giuietta είχε χωρητικότητα 1.290κ.εκ. και πήρε το προσωνύμιο “bialbero” από την ύπαρξη των δύο εκκεντροφόρων επικεφαλής. Αυτή βέβαια δεν ήταν και η μόνη καινοτομία του, αφού ο bialbero είχε, τόσο το μπλοκ, όσο και την κεφαλή κατασκευασμένα από κράμα αλουμίνιου και χιτώνια από χάλυβα. Παράλληλα οι εκκεντροφόροι κινούσαν άμεσα τις δύο βαλβίδες ανά κύλινδρο, οι οποίες ήταν τοποθετημένες σε γωνία 80 μοιρών, επιτρέποντας την τοποθέτηση του σπινθηριστήρα (μπουζί) σχεδόν στο κέντρο. Τέλος, ο στροφαλοφόρος άξονας ήταν σφυρήλατος, στηριζόταν σε 5 κουζινέτα, ενώ ο χρονισμός του συνόλου γινόταν μέσω καδένας. Η συνολική απόδοση ήταν 53 ίπποι στις 5.500 σ.α.λ. και 8,5kgm ροπής στις 3.000 σ.α.λ., αλλά ο ίδιος κινητήρας στο μέλλον θα έφτανε έως και τους 100 ίππους στις 6.500 σ.α.λ. Με την αγωνιστική παράδοση της μάρκας, δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο Busso κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού, έλαβε υπόψη του ότι ο κινητήρας κάποια στιγμή θα είχε εμπλοκή και στους αγώνες, κάτι που επαληθεύθηκε με τον πλέον εμφατικό τρόπο στις Giulia GTA. 

Ο bialbero έδειξε αμέσως τις δυνατότητες του και αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία μεγαλύτερες εκδόσεις του συνόλου (από 1.6 έως και 2.0 λίτρα) θα εφοδίαζαν εξίσου επιτυχημένα μοντέλα, όπως η Giulia, η 2000 GTV, η 75 και η Spider. Οι δυνατότητες του συνόλου ήταν τόσο μεγάλες που η Alfa Romeo δεν δίστασε να δοκιμάσει μια σειρά καινοτομιών, όπως για παράδειγμα τη δημιουργία του μικρότερου τετρακύλινδρου κινητήρα με δύο εκκεντροφόρους επικεφαλής χωρητικότητας 900κ.εκ., εκδόσεις με μηχανικούς υπερσυμπιεστές και στροβυλοσυμπιεστές καυσαερίων, κούφιες βαλβίδες εξαγωγής με νάτριο, δεκαεξαβάλβιδες κεφαλές, δύο μπουζί ανά κύλινδρο, αλλά και το πρώτο σύστημα μεταβλητού χρονισμού σε αυτοκίνητο παραγωγής στην Alfa Romeo Spider του 1980.

Παράλληλα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά, ο bialbero διέθετε ακόμα ένα ιδιαίτερο στοιχείο, το οποίο συνέβαλε εξίσου στη δημιουργία του μύθου του. Η εμφάνιση του αποτελούσε ένα έργο τέχνης. Οι δύο εκκεντροφόροι επικεφαλής και η κεντρική τοποθέτηση των μπουζί δημιουργούσαν ένα πανέμορφο αλουμινένιο κάλυμμα, αποδεικνύοντας πως οι Alfa Romeo αποτελούν σημείο αναφοράς σε αισθητικό επίπεδο, τόσο για το αμάξωμα, όσο και για τα μηχανικά τους μέρη. Η καινοτομία και η αισθητική ανέδειξαν τον bialbero σε ένα από τα «φετίχ» της μάρκας.

Το 1994, ο bialbero πέρασε στην ιστορία μετά από 40 χρόνια ένδοξης πορείας. Η φιλοσοφία όμως της Alfa Romeo να συνδυάζει την μηχανολογική αρτιότητα με την αισθητική τελειότητα παραμένει παρούσα και σήμερα. Στις νέες Giulia και Stelvio στοιχεία, όπως τα τμήματα της ανάρτησης, ο άξονας μετάδοσης από ανθρακωνήματα και το σύστημα πέδησης υπενθυμίζουν ότι η απόδοση και η ομορφιά κάθε άλλο παρά ασυμβίβαστες έννοιες είναι. Άλλωστε μια Alfa Romeo οφείλει να ξεχωρίζει σε κάθε επίπεδο.