Toleman-Hart TG184-2: Η καλύτερη στιγμή του Ayrton Senna;

Η δεκαετία του ’80 άλλαξε τα πάντα στην Formula 1. Πρώτα από όλα ήταν οι υπερσυμπιεστές που για πρώτη φορά από την παρουσίασή τους το 1977 στο British Grand Prix, είχαν πάρει το πάνω χέρι. Δεν ήταν όμως μόνο οι κινητήρες, ήταν και τα νέα ταλέντα που κατέφταναν ετοιμοπόλεμα πλέον από την εμπλοκή τους στην F3 και που έφερναν μαζί τους πλήθος νέων προϊόντων που έβλεπαν τον κόσμο της Formula 1 σαν το νέο διαφημιστικό τους πεδίο, μέσα από τις ζωντανές αναμεταδόσεις της τηλεόρασης. Και μπορεί ακόμα ο Niki Lauda να ήταν ο πιο ακριβοπληρωμένος οδηγός στο grid, αλλά κάποιοι Alen Prost και Nelson Piquet πολύ σύντομα θα ανακάτευαν τη τράπουλα.

Το 1984 πάντως ήταν μια χρονιά που κανείς δεν θα ξεχάσει. Ήταν η όχι πρωτοκλασάτη Toleman που φορούσε κινητήρες του Brian Hart, αλλά ήταν και ο πολλά υποσχόμενος φρέσκος από το πρωτάθλημα της F3, Ayrton Senna (που το κατέκτησε μετά από μια τιτάνια μονομαχία με τον Martin Brundle), που όλοι υποψιάζονταν ότι ήταν περισσότερο από ένας απλά καλός οδηγός, αντικαθιστώντας τον Derek Warwick.

Πάντως πριν υπογράψει με την υποδεέστερη σε χρήματα και κινητήρες Toleman, ο Ayrton Senna είχε δοκιμάσει τα αυτοκίνητα του Williams και του Ron Dennis. Μάλιστα η McLaren του είχε προσφέρει πολυετές συμβόλαιο, μόνο που τον πρώτο χρόνο θα έπρεπε να περιοριστεί σε ρόλο δοκιμαστή, αφού οι θέσεις ήταν πιασμένες από τους Alain Prost και Niki Lauda με τον τελευταίο πάντως στα πρόθυρα της αποχώρησής του. Οι περισσότεροι οδηγοί θα βολεύονταν απόλυτα με αυτή τη διευθέτηση, αλλά όχι ο Ayrton, πείρε το ρίσκο και υπέγραψε σε μια δευτεροκλασάτη ομάδα.

Toleman

Όμως η Toleman αποδείχτηκε ιδανική για τον Senna. Ήταν μια νεανική ομάδα που δεν είχε τίποτα να χάσει και ότι της έλειπε από πείρα το αντικαθιστούσε από ενθουσιασμό. Επίσης απουσίαζαν οι «πολιτικές» των μεγάλων ομάδων και το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η αγωνιστική πλευρά.

Η ομάδα ήταν το παιδί του τυχοδιώκτη (με την καλή ένια της λέξης) Ted Toleman που είχε γράψει ιστορία στα ταχύπλοα, είχε δοκιμάσει τη τύχη του σε αγώνες όπως το Paris-Dakar και που μαζί με τον Alex Hawhridge είχαν στήσει μια μικρή, αλλά με φιλόδοξη ομάδα, την Toleman Motorsports. Ιδρύθηκε μόλις το 1977 και στην αρχή περιορίστηκαν στην κατηγορία Ford 2000, προχώρησαν στην Formula 2, για να ανέβουν τελικά το 1981 στην Formula 1.

Επικεφαλής σχεδιαστής της ομάδας ήταν ο Rory Byrne και αποφάσισαν να συνεργαστούν με τον Brian Hart για την εξέλιξη των κινητήρων τους. Κυριάρχησαν στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα F2 το 1980 με τους Brian Henton και Derek Warwick, αλλά φτάνοντας στην F1 τα πράγματα δεν ήταν πια τόσο εύκολα, λόγο του ανταγωνισμού και της έλλειψης κινητήρα, αφού ο Toleman επέμενε ότι ο  μόνος δρόμος ήταν αυτή των υπερσυμπιεστών. Έτσι ο Brian Hart ανέλαβε δουλειά και… κόλλησε υπερσυμπιεστή στον τετρακύλινδρο κινητήρα της F2, χωρίς όμως να είναι ανταγωνιστικός, ενώ η TG181 που είχε σχεδίασε ο Byrne ήταν βαριά και οι Brian Henton και Derek Warwick, δυσκολεύονταν ακόμα και να προκριθούν. Αλλά δεν το έβαλαν κάτω και γρήγορα η ομάδα βελτιώθηκε με αποτέλεσμα το 1983 ο Warwick να βαθμολογηθεί στους τέσσερις τελευταίους αγώνες της χρονιάς.

Αντίθετα η αναρρίχηση του Βραζιλιάνου στη πρώτη θέση ήταν εντυπωσιακή. Έμαθε τη τέχνη του στα kart και το 1977 ανακηρύσσετε Πρωταθλητής Νοτίου Αμερικής, για να μεταπηδήσει στο Βρετανικό Πρωτάθλημα F3. Ο δρόμος για την F1 ήταν πλέον ανοιχτός.

Ο Rory Byrne που στο μέλλον θα σχεδίασε αυτοκίνητα με τα οποία ο Michael Schumacher θα κέρδιζε πρωταθλήματα, στρώθηκε στη δουλειά και παρουσίασε την TG184. Μάλιστα υπήρξαν και συζητήσεις με την BMW ώστε να χρησιμοποιήσουν τον τετρακύλινδρο κινητήρα που είχε σχεδιάσει ο Paul Roche και με τον οποίο η Brabham είχε κερδίσει το πρωτάθλημα του 1983, όμως τελικά δεν έσφιξαν τα χέρια. Έτσι αναγκάστηκαν και πάλι να επιστρέψουν στον κινητήρα του Hart που τώρα απέδιδε 600 ίππους, δηλαδή 80-100 λιγότερους από τις πρώτες ομάδες, αλλά που όμως δεν είχε προβλήματα αξιοπιστίας.

Όταν τελικά εμφανίστηκε η TG184 διέθετε ένα τελείως επαναστατικό αεροδυναμικό πακέτο με διπλή πίσω αεροτομή που της έδινε 25% περισσότερη κάθετη δύναμη!  Και ο Ayrton Senna χρησιμοποίησε με τον καλύτερο τρόπο το νέο αυτό πλαίσιο και παρά το γεγονός ότι εγκατέλειψε στον πρώτο του αγώνα στη Βραζιλία, κατάφερε να βαθμολογηθεί στη Νότιο Αφρική και στο Βέλγιο. Δεν κατάφερε να προκριθεί στο San Marino, λόγο ελαστικών και στη Γαλλία εγκατέλειψε από κινητήρα. Και μετά, μετά ήρθε το Μονακό!

Monaco Grand Prix

Με τα αυτοκίνητα πλέον να αποδίδουν 800 ίππους στα δοκιμαστικά κάθε άλλο παρά εύκολα ήταν στους στενούς δρόμους του Πριγκιπάτου. Όμως εδώ ήταν ο οδηγός που μετρούσε και όχι το αυτοκίνητο και ο Senna το ήξερε. Ο Senna κατάφερε να ανεβάσει το αυτοκίνητο στο ηλιόλουστο Cote d’ Azur στην 13^η θέση, 2,4’’ πίσω από την McLaren του Alen Prost που ήταν στη πρώτη θέση, αλλά στον αγώνα τα πράγματα άλλαξαν. Οι ουρανοί άνοιξαν και άρχισε να βρέχει καρέκλες. Με το πράσινο φως ο Prost τέθηκε επικεφαλής αρχικά, αλλά ο Mansell κατάφερε να τον… σπρώξει στη δεύτερη θέση στον δέκατο γύρο. Μέσα όμως στη μεγάλη του χαρά ο βρετανός, που ήταν επικεφαλής σε αγώνα για πρώτη φορά, το… κούρνιασε πέντε γύρους μετά. Αλλά δεν ήταν ο μόνος, οι Warwick, Tambay, De Cesaris, Fabi, Piquet, Patrese και Lauda είχαν πάρει το δρόμο για τα ξενοδοχεία τους. Ο Senna όμως ήταν εκεί!

Είχε ανέβει γρήγορα στην ένατη θέση και στον ένατο γύρο ήταν στην έκτη θέση. Προσπέρασε τον Keke Rosberg με Williams-Honda για τη πέμπτη θέση και σειρά είχε ο Rene Arnoux με αποτέλεσμα να βρεθεί τρίτος μετά την εγκατάλειψη του Nansell, με μόνο τις δύο McLaren εμπρός του. Στον 19^ο γύρο ο Lauda θα παραδοθεί και αυτός και έτσι ο Senna επιτέθηκε στον επικεφαλής Prost παρά το γεγονός ότι η βροχή όλο και δυνάμωνε. Στον 29^ο γύρο είχε μειώσει τη διαφορά σε μόλις 15’’!

Και τότε συνέβη κάτι που θα περάσει στην ιστορία της Formula σαν μια από τις πιο μεγάλες αδικαιολόγητες (;) αποφάσεις όλων των εποχών. Ο Jacky Ickx που ήταν επικεφαλής των ελλανοδικών του αγώνα, χωρίς να συμβουλευτεί κανένα, διατάσει την διακοπή αγώνα σαν επικίνδυνο λόγο των καιρικών συνθηκών! Ο Prost με ανακούφιση θα κόψει ρυθμό, αλλά ο Senna που δεν είχε δει τη κόκκινη και μαύρη σημαία νομίζει ότι είναι επικεφαλής. Φυσικά δεν ήταν, αφού πάντα προσμετρά ο προτελευταίος γύρος, όπου ήταν 0,3’’ πίσω από τον Γάλλο. Χρόνια μετά θα πει: «Νόμιζα ότι πραγματικά είχα κερδίσει, ήταν ένας πολύ σκληρός αγώνας!»

Ο Ayrton Senna και η Toleman δεν θα φτάσουν ξανά τόσο κοντά στο να κερδίσουν άλλο αγώνα αν και ο βραζιλιάνος θα ανέβει στο podium στον Βρετανικό και Πορτογαλικό αγώνα.

Ο Senna συνέχισε για να κερδίσει τρείς παγκόσμιους τίτλους το 1988, 1990 και 1991 με McLaren. Η Toleman αγοράστηκε από την Benetton και κέρδισε δύο τίτλους το 1994 και 1995 με τον Michael Schumacher.

Όμως ποτέ δεν θα μαθαίναμε τι θα γινόταν αν στον αγώνα του Μονακό η σημαία έπεφτε δύο γύρους μετά.