Zagato: Επέζησε όταν άλλοι χάθηκαν

Η «καροσερία» Zagato υπάρχει και σήμερα εκεί που κάθε κατασκευαστής ονείρων πρέπει να βρίσκεται, δηλαδή στη Λομβαρδία της Ιταλίας λίγα χιλιόμετρα από το Μιλάνο. O Ugo Zagato που γεννήθηκε στο Gavello στις 25 Ιουνίου του 1890 και έζησε μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 1968, ίδρυσε την προσωπική του επιχείρηση το 1919 στο Μιλάνο, έχοντας όμως ήδη αποκτήσει εμπειρία στην κατασκευή αεροπλάνων. Μια εμπειρία που τον βοήθησε πολύ. Άλλωστε όλες του οι κατασκευές συνδύαζαν την στιβαρότητα με το μικρό βάρος. Χαρακτηριστικό μάλιστα της σχεδιαστικής του φιλοσοφίας ήταν το γεγονός ότι υπήρξε από τους πρωτοπόρους στη χρήση του αλουμινίου ως δομικό υλικό στην κατασκευή αυτοκινήτων.

Φυσικά και αυτός άρχισε από τους αγώνες και από τις πρώτες του προσπάθειες ήταν πάνω στην Alfa Romeo RL. Αλλά η πρώτη του πραγματική δουλειά ήταν όταν ο Vittorio Jano (επικεφαλής τότε της Alfa Romeo) του ανέθεσε να σχεδιάσει το σώμα της Alfa 6C 1500. Το αυτοκίνητο αυτό κατέκτησε τη δεύτερη θέση στον αγώνα του Mille Miglia του 1927 και κέρδισε την επόμενη χρονιά. Έτσι φυσικό ήταν η συνεργασία αυτή να συνεχιστεί με την 6C 1750, που κέρδισε μνημειώδεις νίκες στον ιταλικό αγώνα στα χέρια των Tazio Nuvolari και Achille Vargi. Από εκείνες τις ημέρες μάλιστα χρονολογείται και η συνεργασία του με τον Ferrari.

Οι νίκες αυτές φυσικό ήταν να φέρουν πελάτες στην «καροσερία» του και στον αγώνα των Χιλίων Μιλίων του 1938 οι συμμετοχές των αυτοκινήτων που πήραν εκκίνηση και ήταν σχεδιασμένα/κατασκευασμένα από τον Zagato, έφτασαν το αριθμό 36! Κατά τη διάρκεια όμως του δεύτερου μεγάλου πόλεμου και συγκεκριμένα στις 13 Αυγούστου του 1943, οι εγκαταστάσεις του στην Corso Sempione βομβαρδίστηκαν και καταστράφηκαν. Αναγκάστηκε έτσι να μετακομίσει στο Saronno, δίπλα ακριβώς την Issota Franschini και εκεί αρχικά κατασκεύαζε φορτηγά. Μετά το τέλος των εχθροπραξιών πάντως επέστρεψε στο Μιλάνο, αυτή τη φορά πολύ κοντά στο εργοστάσιο τη Alfa Romeo στο Portello.

Από εδώ και εμπρός θα ασχοληθεί με την σχεδίαση GT αυτοκινήτων με τη βοήθεια του γιού του Elio που αποδείχτηκε όχι μόνο ένας καλός μάνατζερ, αλλά και ένας εξαιρετικός οδηγός αγώνων με αποκορύφωμα των επιτυχιών του τη νίκη του στη πίστα του Avus το 1955, με Fiat 8V. Από τις πόρτες της καροσερίας του θα κυλήσουν αυτοκίνητα για τους περισσότερους κατασκευαστές, ανάμεσα σε αυτούς ονόματα όπως οι Alfa Romeo, Abarth, Aston Martin, Bristol, Ferrari, Maserati, Jaguar και Osca, για να αναφέρουμε μόνο τους πιο σημαντικούς.

Τη δεκαετία του 60’ σαν φυσικό επακόλουθο της νέα πραγματικότητας στον χώρο του αυτοκινήτου, αναγκάστηκε να προσχωρήσει στη λογική της πιο μαζικής παραγωγής και αυτό τον ανάγκασε και πάλι να μετακομίσει σε πιο μεγάλες εγκαταστάσεις. Αυτή τη φορά στο Terrazzano, πολύ κοντά και πάλι στο νέο εργοστάσιο της Alfa Romeo στο Arese. Η συνεχής συνεργασία του με την Alfa Romeo γέννησε αυτοκίνητα όπως οι Giulia SZ, TZ, TZ2, 2600 SZ και 1750 4R, ενώ η εμπλοκή του με την Lancia μας έδωσε σχήματα όπως αυτά των Appia Sport, Flaminia Sport και Flavia Sport.

Στη δεκαετία του 70’ θα προσχωρήσει σε μια νέα πιο επιθετική σχεδίαση με περισσότερες γωνίες και λιγότερες καμπύλες, ενώ το 80’ η ανάκαμψη που θα έρθει μετά την πετρελαϊκή κρίση θα μας δώσει αυτοκίνητα όπως τα Aston Martin Vantage (θα κατασκευαστεί σε 50 αντίτυπα) και Volante Zagato (33 αντίτυπα) μαζί με τη SZ Coupe πάνω σε μηχανικά μέρη της Alfa Romeo.

Από το 1991 η αναθεωρημένη εταιρεία θα δώσει περισσότερο βάρος στη σχεδίαση και λιγότερο στην παραγωγή (μια κίνηση που πρακτικά την έσωσε). Θα επικεντρωθεί στη παρουσίαση «show car» και «prototype» κατόπιν παραγγελίας και μόνο το 1992 θα κατασκευάσει την Lancia Hyena σε 25 όμως μόνο αντίτυπα, το οποίο ουσιαστικά ήταν και το τελευταίο αυτοκίνητό της σε παραγωγή.